یست‌شناسی‌ سلولی‌ و مولکولی از رشته های جذابی است که در گروه علوم تجربی قرار دارد و برای ورود به این رشته باید آزمون سراسری گروه علوم تجربی را با موفقیت پشت سر بگذارند. این رشته شامل‌ 5 گرایش‌ میکروبیولوژی، علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌، ژنتیک‌، بیوشیمی‌ و بیوفیزیک‌ است‌. بیوشیمی‌ یا بیوفیزیک‌ در مقطع لیسانس در هیچ کدام از دانشگاه ها تدریس نمی شود و همچنین تفاوت‌ زیادی بین‌ گرایش‌های‌ مختلف‌ این‌ رشته‌ در مقطع‌ کارشناسی‌ مشاهده نمی شود.

• ریاضی‌
• فیزیک‌، شیمی‌
• شیمی‌ آلی‌
• بیوشیمی‌
• آمار زیستی‌
• زیست‌شناسی‌ سلولی‌
• زیست‌شناسی‌ مولکولی‌
• ژنتیک‌
• میکروبیولوژی‌
• اکولوژی‌
• ویروس‌شناسی‌
• تکامل‌
• زیست‌شناسی‌ گیاهی‌
• زیست‌شناسی‌ جانوری‌
• فیزیولوژی‌ جانوری‌
• فیزیولوژی‌ گیاهی‌
• بیوفیزیک‌
• بیوشیمی‌
• زیست‌شناسی‌ پرتوی‌
• ایمونولوژی‌

گرایش‌ ژنتیک

این گرایش درباره‌ انتقال‌ صفات‌ وراثتی‌ از والدین‌ به‌ فرزندان می پردازد که‌ این‌ والدین‌ می‌توانند انسان‌، درخت‌ یا باکتری‌ باشند. ژنتیک‌ می گوید چه‌ مکانیزم‌های‌ مولکولی‌، عامل‌ انتقال‌ صفات‌ از نسلی‌ به‌ نسل‌ دیگر هستند و بررسی میکند چرا گاهی‌ اوقات‌ در بین‌ والدین‌ و فرزندان‌ در برخی‌ صفات‌ تفاوت‌های‌ معنی‌ داری‌ وجود دارد.

مباحثی همچون‌ ژنتیک‌ سرطان‌، روش‌های‌ تشخیص‌ بیماری‌های‌ ژنتیکی‌ قبل‌ و بعد از تولد، شناخت‌ ناقلین‌ بیماری‌ها، اصول‌ مشاوره‌ ژنتیکی‌، نقش‌ ژنتیک‌ در بروز رفتارهای‌ فردی‌ و اجتماعی‌، شناخت‌ جمعیت‌های‌ مختلف‌ ژنتیکی‌ و نژادهای‌ انسانی‌، ژن‌ درمانی‌، پزشکی‌ قانونی‌، تکنیک‌های‌ رایج‌ در ژنتیک‌، روش‌های‌ اصلاح‌ نژاد و ژنتیک‌ مولکولی‌ در این گرایش بررسی می شود.

دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ ژنتیک‌

• ژنتیک‌ انسانی‌
• سیتو ژنتیک‌
• اصول‌ مشاوره‌ ژنتیکی‌
• ژنتیک‌ سرطان‌
• ژنتیک‌ رفتاری‌
• مبانی‌ ژنتیک‌ میکروارگانیسم‌
• ژنتیک‌ پیشرفته‌ یا تازه‌های‌ ژنتیک‌
• ژنتیک‌ کمی‌ یا ژنتیک‌ جمعیت‌ها
• سمینار
• پروژه‌

گرایش‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌

RNA و DNA و پروتئین‌ها مهمترین‌ مولکول‌هایی‌ هستند که در حیات‌ سلول‌ مؤثرند. DNA مرکز ذخیره‌ اطلاعات‌ و صدور فرمان‌های‌ سلول‌، RNA وظیفه‌ انتقال‌ این‌ فرمان‌ها و پروتئین‌ مسؤولیت‌ اجرای‌ این‌ فرمان‌ها را بر عهده‌ دارند که در زیست‌شناسی‌ سلولی‌ و مولکولی‌ چگونگی‌ این‌ فعالیت‌ها بررسی‌ می‌شود. در بسیاری از کشورهای‌ پیشرفته‌ بیش‌ از 80 تا 90 درصد سمت‌ و سوی‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌ دارد زیرا این رشته نیروی‌ انسانی‌ لازم‌ را برای‌ تحقیق‌ در رشته‌های‌ پزشکی‌، بیوشیمی‌، ژنتیک‌، بیوتکنولوژی‌، مهندسی‌ ژنتیک‌، اصلاح‌ نباتات‌، شیلات‌ و دام‌ تربیت‌ می‌کند.

دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌

• شیمی‌ آلی‌
• بیوشیمی‌
• زیست‌شناسی‌ سلولی‌
• ژنتیک‌
• میکروبیولوژی‌
• اکولوژی‌
• زیست‌شناسی‌ گیاهی‌
• زیست‌شناسی‌ جانوری‌
• فیزیولوژی‌ گیاهی‌
• ایمونولوژی‌
• زبان‌ تخصصی‌

گرایش‌ میکروبیولوژی‌

میکروبیولوژی‌ به‌ بررسی‌ و مطالعه‌ میگروارگانیسم‌ها که شامل باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌های‌ میکروسکوپی‌ و پرتوزوئرها هستند که‌ با چشم‌ غیر مسلح‌ دیده‌ نمی‌شوند، می‌پردازد. در این‌ گرایش ارتباط‌ میکروارگانیسم‌ها با خودشان‌ و با موجوداتی مثل انسان‌، حیوانات‌ و گیاهان‌ بررسی‌ می‌شود. علم‌ میکروبیولوژی‌ گرایش‌های‌ مختلفی‌ دارد که‌ عبارتند از: میکروبیولوژی‌ پزشکی‌، میکروبیولوژی‌ غذایی‌ و میکروبیولوژی‌ صنعتی‌. فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند به‌ بررسی‌ کاربرد سلاح‌های‌ میکروبی‌ و راه‌های‌ پیشگیری‌ از این‌ سلاح‌ها بپردازد و از سوی‌ دیگر می‌تواند در کارخانه‌های‌ عطرسازی‌ مشغول‌ باشد. میکروبیولوژی‌ بپردازند.

دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ میکروبیولوژی‌

• شیمی‌ آلی‌
• بیوشیمی‌
• آمار زیستی‌
• زیست‌شناسی‌ سلولی‌
• زیست‌شناسی‌ مولکولی‌
• ژنتیک‌
• میکروبیولوژی‌
• اکولوژی‌
• ویروس‌شناسی‌
• تکامل‌
• زیست‌شناسی‌ گیاهی‌
• زیست‌شناسی‌ جانوری‌
• فیزیولوژی‌ جانوری‌
• فیزیولوژی‌ گیاهی‌
• بیوفیزیک‌
• بیوشیمی‌
• زیست‌شناسی‌ پرتوی‌
• ایمونولوژی‌
• باکتری‌شناسی‌
• میکروبیولوژی‌ محیطی‌
• قارچ‌شناسی‌
• پروتوزئولوژی‌

توانایی‌های‌ لازم

شما در هر کدام از گرایش‌های‌ مختلف‌ زیست‌شناسی‌ سلولی‌ و مولکولی‌ هم تحصیل کنید باید به آن علم علاقه‌مند بود و صبر و پشتکار داشت‌ تا بتوانند در این زمینه موفق باشند. دانشجویان باید حافظه‌ خوبی‌ هم داشته‌ باشند و در دروس‌ شیمی‌، ریاضی‌ و فیزیک‌ قوی‌ باشد و به‌ کارهای‌ آزمایشگاهی‌ نیز علاقه‌مند باشد. برای‌ مثال‌ یکی‌ از کارهایی‌ که‌ به‌ طور معمول‌ در آزمایشگاه‌ علوم‌ سلولی‌ و مولکولی‌ انجام‌ می‌گیرد، استخراج‌ RNA از یک‌ بافت‌ است‌ که‌ حداقل‌ زمان‌ لازم‌ برای‌ این‌ کار 5 ساعت‌ می‌باشد.

بازار کار در ایران‌

در ایران آن طور که باید این علم جای خود را باز نکرده است و هنوز برای پیشرفت و شناخته شدن باید راه زیادی طی کند. این‌ به‌ این‌ معنی‌ نیست‌ که‌ در ایران تحقیقات‌ ژنتیکی‌ انجام‌ نمی شود و فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ جذب‌ هیچ‌ مرکزی‌ نمی‌شوند، بلکه‌ سازمان‌های‌ مختلفی‌ هستند که‌ به‌ فعالیت‌های‌ تحقیقاتی‌ ژنتیکی‌ می‌پردازند که‌ از جمله‌ آن ها می‌توان‌ به‌ مراکز مختلف‌ وزارت‌ جهاد کشاورزی‌، مراکز پژوهشی‌ وزارت‌ علوم‌، انستیتو پاستور، مرکز ملی‌ تحقیقات‌ مهندسی‌ ژنتیک‌ و تکنولوژی‌ زیستی‌ اشاره‌ کرد.